کلمه uml کوتاه شده عبارت “unified modeling language” میباشد. uml، خود یک زبان مدلسازی استاندارد است که از مجموعهای از دیاگرامهای مجمتع به وجود آمده است. از uml، در راستای مدلسازی و مشخص نمودن اجزای موجود در یک پروژه نرم افزاری و یا کارهای تجاری استفاده میشود.
در واقع با استفاده از این نمودار، میتوانیم قبل از شروع به طراحی، مشخصات و جزئیات موجود در یک سیستم و یا نرم افزار را به صورت گرافیکی و مستند نمایش دهیم. در این نوع از مدلسازی به ارتباط بین بخشهای مختلف موجود در درون سیستم نیز اشاره میشود. بدین صورت که فرد توسعهدهنده و یا طراح، قادر خواهد بود قبل از شروع به طراحی سیستم نسبت به چگونگی جنبههای مختلف درون آن آگاهی پیدا نماید.
نقش uml در طراحی سیستمهای پیچیده
با استفاده از مدلسازی uml، میتوان پیچیدگیهای موجود در یک سیستم و یا کار را قبل از ورود به مرحله عملیاتی شدن، با جزئیات بسیار بالا، ترسیم نمود. بدین ترتیب نظم بیشتری به کار بخشیده شده و قادر خواهیم بود عملکر بخشهای مختلف از یک کل را به صورت مجزا و یا در ارتباط با هم مشاهده نماییم.
در نظر داشته باشید که نمودارهای uml میتوانند با تقسیم یک سیستم کل و پیچیده به بخشهای ریزتر، ضمن از بین بردن پیچیدگی کار، باعث مشخص شدن جزئیات رفتاری و ارتباطی بین بخشهای مختلف شوند. در این راستا، با استفاده از uml، انجام پروژههای بزرگی نظیر طراحی زیرساخت یک شرکت، طراحی پیامرسان، دستگاه atm و … بسیار راحتتر از قبل شده است.

عملکرد مدلسازی uml
این روش مدلسازی از ظاهرهای گرافیکی و دیاگرامهای مختلف در راستای نمایش اجزای درون یک سیستم استفاده مینماید.
در کل دارای دو نوع نمودار به صورت زیر هستیم.
- نمودارهای ساختاری
- نمودارهای رفتاری پویا
از انواع نمودارهای ساختاری در uml میتوان به موارد زیر اشاره نمود.
- Class diagram
- Component diagram
- Deployment Diagram
- Object Diagram
- Package Diagram
- Composite Structure Diagram
- Profile Diagram
از انواع نمودارهای رفتاری پویا در uml میتوان به موارد زیر اشاره نمود.
- Use case diagram
- Activity diagram
- State machine diagram
- Communication diagram
- Interaction overview diagram
- Timing diagram
هر یک از این نمودارها با انجام اهداف خاصی به کار گرفته میشوند. البته در کنار این موضوع، ارتباط مشخصی در بین انواع نمودارهای uml وجود دارد. به طوری که اجزای نشان داده شده در یک نمودار در نمودارهای دیگر نیز مورد استفاده قرار میگیرند.
همانطور که گفته شد، هر نموداری وظیفه مشخصی دارد. به طوری که هر یک از آنها نسبت به مشخص نمودن جزئیات خاصی از یک سیستم کل مورد استفاده قرار میگیرند.